Bergey’s Manual of Determinative Bacteriology (1974)
แบ่งแบคทีเรียออกเป็น 19 Part
Gram-positive คือ แบคทีเรียที่ยังคงติดสี crystal violet (สีน้ำเงินหรือ
สีม่วง) หลังจากการล้างด้วยแอลกอฮอล์
Gram-negative คือ แบคทีเรียที่ไม่ติดสีของcrystal violet แต่ติด
สีที่ย้อมทับ (Counter stain) ของ Safranin (สีแดง)
Part 1 Phototropic Bacteria
- Cocci, rod หรือ spiral, Gram-
- Motile หรือ non-motile (polar หรือ peritrichous flagella)
- เมื่อเจริญใน broth มีสีม่วง แดง ส้ม น้ำตาล หรือเขียว (รงควัตถุ)
- สืบพันธุ์โดยการแบ่งเซลล์ตามขวาง (บางชนิดแตกหน่อ)
- Facultative anaerobic bacteria
- สังเคราะห์แสงได้ในสภาวะ anaerobic โดยใช้ Co2
ตัวอย่างเช่น
Rhodospirillum spp.
Part 2 The Gliding bacteria
- Rod shape, มีเมือกเหนียวหุ้มเซลล์, Gram -
- Motile (โดยการหมุนตัวและยืดหดตัวของเซลล์)
- Resting cell สร้าง myxospore อยู่ภายใน fruiting body ที่มีสีสด
- Chemoorganotrophic bacteria (ใชสารประกอบอินทรียเปนแหลง คารบอน), Anaerobic bacteria
ตัวอย่างเช่น
Myxococcus spp. (ผลิตสารปฏิชีวนะที่ใช้ในการแพทย์และอุตสาหกรรม)
Part 3 The sheathed bacteria
- Rod, Gram-, อยู่เดี่ยวๆหรือเป็นสาย
- มี sheath ห่อหุ้มเซลล์ บางชนิดเป็นสารพวก manganese/iron
- Motile หรือ non - motile
- Chemoorganotrophic bacteria และ Aerobic bacteria
ตัวอย่างเช่น
Streptothrix spp.
Sphaerotilus natans
Leptothirx spp.
Part 4 The Budding and/or Appendaged bacteria
- Rod, cocci, oval หรือ pear shape, Gram-
- Motile หรือ non - motile
- สืบพันธุ์โดยการแตกหน่อ บางชนิดอยู่รวมเป็นกลุ่มมี stalk ยื่น
ออกมาทำหน้าที่ยึดเกาะ บางชนิดมี prosthecae ยื่นออกมา
ตัวอย่างเช่น
Hyphomicrobium spp.
Blastobacter spp.
Part 5 The Spirochetes
- Spiral (spirillum or spirochete), Gram-, transverse fission
- Motile (โดยการหมุนตัวและยืดหดตัวของเซลล์)
- Chemoorganotrophic bacteria, Aerobic bacteria, Facultaive anaerobic bacteria หรือ Anaerobic bacteria
ตัวอย่างเช่น
Treponema spp. (สาเหตุของโรคซิฟิลิส)
Leptospira interrogans (สาเหตุของโรคฉี่หนู)
Part 6 Spiral and Curved bacteria
- Spiral หรือ Curve rod (vibrioid), Gram-
- Motile (มี flagella ที่ปลายข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างของเซลล์)
- Chemoorganotrophic bacteria, Aerobic bacteria, Microaerophilic
หรือ Anaerobic bacteria
- บางชนิดสร้าง pigment สีเหลืองปนเขียว ละลายน้ำและเรืองแสงได้
ตัวอย่างเช่น
Spirillum spp.
Campylobacter spp.
Bdellovibro spp.
Helicobacter spp. (ก่อโรคในช่องท้อง)
Part 7 Gram negative aerobic rods and cocci
- Rod, Curve rod หรือ Cocci , เซลล์เดี่ยว, คู่ หรือต่อเป็นสายสั้น ๆ
- Gram- / Variable , Motile/non – Motile (Polar / Peritrichous)
- Chemoorganotrophic หรือ Facultaive Chemolitrothophic (ใชคารบอนไดออกไซดเปนแหลงคารบอน), Aerobic/ Facultaive anaerobic bacteria
- บาง sp. มี fimbriae (เส้นใย) และบาง sp. สร้าง pigment ที่เรืองแสง
ตัวอย่างเช่น
Pseudomonas spp. Xanthomonas spp. Rhizobium spp. Azotobacter spp. Methylococcus spp.
Pseudomonas เลี้ยงไดงายในหองปฏิบัติการจึงนิยมนํามาวิจัย เช่น P. aeruginosa
และทำให้เกิด Biofilm ในเนื้อสัตว์แช่เย็น ซึ่งทำให้ติดกับพื้นผิวได้ง่าย
Part 9 Gram negatvie anaerobic bacteria
- Rod หรือ Pleomorphism (รูปร่างหลากหลาย), Gram-, ไม่สร้างสปอร์
- Motile หรือ non – Motile
- Chemoorganotrophic, anaerobic bacteria
ตัวอย่างเช่น
Bacteroides fragilis
Fusobacterium nucleatum
Part 10 Gram negative cocci and coccobacilli
- Cocci หรือ Short rod, อยู่เดี่ยวๆ, คู่ หรือต่อเป็นสายสั้น ๆ
หรือ เกาะเป็นกลุ่ม
- Gram-, ไม่สร้างสปอร์, ไม่มี flagella, บาง sp. เคลื่อนที่โดยการบิดตัว
ของเซลล์
- บาง sp. อาจสร้าง pigment
- Chemoorganotrophic และ aerobic bacteria
ตัวอย่างเช่น
Neisseria spp.
Acinetobacter spp.
Part 11 Gram negatvie anaerobic Cocci
- Cocci / oval shape, เดี่ยว, คู่, สายสั้น ๆ หรือเกาะกันเป็นกลุ่ม
- Gram-, ไม่สร้างสปอร์, ไม่มี flagella , non – Motile
- Chemoorganotroph และ anaerobic bacteria
ตัวอย่างเช่น
Veillonella spp.
Megasphaera spp.
Part 12 Gram negatvie Chemoorganotrophic bacteria
- Cocci , rod หรือ Spiral
- Gram-, Motile หรือ non – Motile
- อาจมี capsule หุ้มรอบเซลล์
- capsule มี iron หรือ Manganese Oxide
- ได้รับพลังงานจากการ Oxidized สารประกอบ Nitrogen หรือ Sulfur เช่น nitrite, NH4 ,hydroxylamine, Sulfide, Sulfite และ thiosulfate, Chemolithotrophic, aerobic หรือ Facultaive anaerobic bacteria
ตัวอย่างเช่น
Nitrobacter spp. Nitrosomonas spp.
Nitrosococcus spp. Thiobacterium spp.
Part 13 Methane – producing bacteria
- Cocci หรือ rod, Gram- หรือ Gram variable , ไม่สร้างสปอร์
- Motile / non – Motile
- Chemolithotrophic, anaerobic bacteria
- รับพลังงานโดยใช้ Hydrogen หรือ organic compound
เป็นตัวให้ electron เพื่อ reduced คาร์บอนไดออกไซด์เป็นมีเทน
ตัวอย่างเช่น
Methanobacterium spp.
Methanococcus spp.
Methanosarcina spp.
Part 14 Gram positive cocci
- Cocci / Oval shape, เป็นคู่, สายสั้น ๆ หรือเกาะเป็นกลุ่ม
- Tetracocci หรือ Cuboidal arrangement
- Gram+, ไม่สร้างสปอร์, non – motile ยกเว้น Planococcous sp.
- Chemoorganotrophic หรือ Facultaive anaerobic bacteria
ตัวอย่างเช่น
Micrococcus spp. Staphylococcus spp.
Streptococcus spp. Leuconostoc spp.
Peptococcus spp. Sarcina spp.
พบในชองปากผิวหนัง อวัยวะภายใน และทางเดินหายใจ ทําใหเกิดฝ แผลหนอง การติดเชื้อหลังผาตัด อาหารเปนพิษในคน สัตว์
Part 15 Endospore – forming rods and cocci
- rod shape ยกเว้น Genus Sporosarcina (cocci)
- เซลล์เดี่ยว, เป็นคู่, สายสั้นๆ
- เกาะกันเป็นกลุ่มแบบ Tetracocci หรือ Cuboidal
- Gram-, สร้างสปอร์, Motile/non – Motile
- Chemoorganotrophic, Facultaive anaerobic, Aerobic bacteria
ตัวอย่างเช่น
Bacillus spp. (B. subtilis ถูกนํามาใชเปน model organism ในการวิจัย)
Clostridium spp.
Part 17 Actinomycetes and Related Organisms
- Cocci, rod, curved rod
- Gram+ (เมื่อมีอายุมากจะเป็น Gram-)
- Motile หรือ non – Motile
- Chemoorganotrophic, Aerobic, Facultaive anaerobic bacteria
- Order Actinomycetales จะมีการแตกกิ่งก้านสาขาคล้าย hypha ของรา
ซึ่งต่อมาเส้นใยจะขาดออกเป็นท่อนหรือ Cocci บาง Genus สืบพันธุ์โดยการ
สร้างสปอร์ขึ้นบนเส้นใยเฉพาะสำหรับสร้างสปอร์
ตัวอย่างเช่น
Corynebacterium spp. Propionbacterium spp. Actinomyces spp.
Mycobacterium spp. Nocardia spp. Streptomyces spp.
Microbispora spp.
Streptomyces ใช้ผลิตสารปฏิชีวนะมากมายซึ่งนํามาใชทางการแพทยเชน Streptomycin Neomycin และ Chloramphenicol
Part 18 The Rickettsias and Clalamydias
- Obligate parasite , Gram- , non – Motile, Rod/Cocci
- เลี้ยงบนอาหารเลี้ยงเชื้อไม่ได้ ต้องเลี้ยงในสัตว์ทดลอง (host)
ตัวอย่างเช่น Rickettsia spp., Coxiella spp. และ Chlamydia spp
Rickettsia rickettsii in endothelial
cells of a blood vessel ติดต่อสู่
คนผ่านหมัด เห็บ เหาต่างๆ ทำให้เกิดโรคไข้รากสาดใหญ่หรือไข้ไทฟัส
Part 19 The Mycoplasmas
- ไม่มีผนังเซลล์ มีลักษณะบอบบาง
- เปลี่ยนแปลงรูปร่างได้ง่ายและมีรูปร่างได้หลายแบบ (Pleomorphic) ตามแรงกดดัน
- มีความต้านต้านต่อ Penicillin
-Gram-, non – motile , สืบพันธุ์โดยการขาดของแขนงเส้นสาย
-เมื่อเพาะเลี้ยงบนอาหารเลี้ยงเชื้อ Colony มีลักษณะคล้ายไข่ดาว
- Chemoorganotrophic และ Facultative anaerobic bacteria
ตัวอย่างเช่น Mycoplasma spp.
Ureaplasma spp.
Termoplasma spp.
